Prawa cudzoziemców w Polsce

Cudzoziemcem jest osoba nieposiadająca obywatelstwa państwa, w którym przebywa. Regulacja statusu cudzoziemców jest różna w poszczególnych państwach. Zgodnie z art. 2 Ustawy o cudzoziemcach z 12 grudnia 2013 r. „cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego”. Status cudzoziemców regulują również inne akty prawne, między innymi: – Konstytucja RP – zgodnie z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP każdy, „kto się znajduje pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji”. Stąd na terenie RP cudzoziemca należy traktować tak jak obywatela polskiego – zgodnie z art. 37 ust. 2 Konstytucji RP. Wyjątki od tej zasady określają ustawy (np. z art. 6 ust. 1 pkt 1 Ustawy o pracownikach samorządowych z 21 listopada 2008 r. wynika, że urzędnikiem samorządowym może być tylko obywatel polski); – umowy międzynarodowe – np. Traktat o Unii Europejskiej – ze względu na członkostwo Polski w Unii Europejskiej inaczej traktuje się cudzoziemców posiadających obywatelstwo Unii Europejskiej (na podstawie paszportu lub dowodu osobistego mogą przebywać na terytorium RP do trzech miesięcy), a inaczej tych, którzy go nie mają (jeżeli chcą legalnie przekroczyć terytorium RP, muszą mieć ważny dokument podróży, tj. paszport, oraz – jeśli jest to wymagane – wizę. Pozostałe wymagania to: posiadanie niezbędnych środków do pokrycia kosztów dojazdu na terytorium RP, przejazdu przez nie, pobytu i opuszczenia terytorium RP).

Od 17 stycznia 2007 r. obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego mają swobodny dostęp do polskiego rynku pracy. Natomiast cudzoziemcy spoza UE i EOG muszą poddać się stosownej procedurze – obcokrajowiec może wykonywać pracę w Polsce, jeżeli posiada zezwolenie na pracę. Formalności związane z zatrudnieniem cudzoziemca załatwia jego przyszły pracodawca.